مشکوة قتلگاه، غسلگاه، قدمگاه و سجدهگاه امام رضا(ع)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
بنیاد پژوهشهای اسلامی _ گروه دائرةالمعارف
چکیده
در مسیر مهاجرت امام رضا(ع) از مدینه به مرو و سپس از مرو به توس، مکانهایی وجود دارد که به مقام و قدمگاه امام رضا(ع) معروف است. یکی از این اقامتگاهها در کنار مضجع شریفش بوده که به مناسبت اقامت، عبادت، شهادت و غسل امام به قدمگاه، سجدگاه، قتلگاه و غسلگاه معروف شده است. مقاله پیش رو درصدد واکاوی این مکان مقدس و رفع ابهام از وجه تسمیه آن است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Imam al-Riḍā’s (A.S.) Place of Martyrdom (Qatlgāh), Place of Major Ritual Ablution (Ghuslgāh), Place of Footsteps (Qadamgāh), and Place of Prostration (Sajdagāh)
نویسنده [English]
- Reza Naqdi
چکیده [English]
There are places on the migration route of Imam al-Riḍā (A.S.) from Madina to Merve and then to Tūs that are famous as Imam al-Riḍā’s (A.S.) station and place of footsteps. One of these residences has been located next to the noble sepulcher, which has become famous as qadamgāh, sajdagāh, qatlgāh, and ghuslgāh because of the Imam’s residence, worship, martyrdom, and major ritual ablution. The present article deals with searching into this sacred place and clarifying its appellation.
کلیدواژه‌ها [English]
- qatlgāh cemetery
- Imam al-Riḍā’s (A.S.) ghuslgāh
- ghadamgāh and Mosque of Imam al-Riḍā (A.S.)
- اسفزاری، معین‌الدین‌محمد، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینة هرات، تصحیح سیدمحمدکاظم امام، تهران، 1339ش.
- ابن بابویه، محمد بن علی(شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا7، ترجمه علی اکبر غفاری و محمدرضا مستفید،صدوق، تهران، 1373 ش.
- ابن رسته، الاعلاق النفیسه، ترجمه و تعلیق حسین قره چانلو، امیرکبیر، تهران،1380.
- ابن حوقل، صورةالارض، مترجم جعفر شعار، بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 13۴۵.
- ابن خردابه، مسالک و ممالک، ترجمه سعید خاکرند، مؤسسه مطالعات و انتشارات میراث ملل، تهران، 1371.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، مطلع‌الشمس، به‌اهتمام تیمور برهان لیمودهی، فرهنگ‌سرا، تهران، 13۶2ش.
- بسطامی، نوروزعلی، فردوس‌التواریخ، چاپ سنگی، تهران، 131۵ق.
- بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، دانشگاه فردوسی، مشهد، 13۵۶.
- بیهقی، علی بن زید، تاریخ بیهق، تصحیح احمد بهمنیار، اسلامیه، تهران، 13۶1ش.
- پسندیده، محمود، حوزه علمیه خراسان، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد، 138۵.
- خجستۀمبشری، محمدحسین، تاریخ مشهد، چاپخانه خراسان، مشهد، 13۵3ش.
- خراسانی، ملاهاشم، منتخب‌التواریخ، اسلامیه، تهران، 1382ق.
- زنگنه، ابراهیم، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد، 1382ش.
- سمرقندی، عبدالرزاق، مطلع‌السعدین و مجمع‌البحرین، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، 13۵3ش.
- شیبی، کامل‌مصطفی، تصوف و تشیع تا آغاز سده دوازدهم، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، امیرکبیر، تهران، 13۵9ش.
- طبری، محمد بن جریر،تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، اساطیر، تهران، 138۵.
- عطاردی، عزیزالله، تاریخ آستان قدس رضوی، عطارد، تهران، 1371.
- قدامه بن جعفر، کتاب الخراج، تصحیح حسین قره چانلو، البرز، تهران، 1370.
- قمی، عباس، فوایدالرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه.
- قمی، قاضی‌احمد، خلاصة‌التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، دانشگاه تهران، 13۶3ش.
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، گلستان هنر، تصحیح سهیلی‌خوانساری، کتابخانه منوچهری.
- ماهوان، احمد، تاریخ مشهدالرضا، ماهوان، مشهد، 1383ق.
- مؤتمن، علی، تاریخ آستان قدس، آستان قدس، مشهد، 13۴8ش.
- مدرّس رضوی و ...، مشهد به گزارش مکتب شاهپور، تصحیح مهدی سیدی، آهنگ قلم، مشهد، 138۶ش.
- میرزایف، عبدالغنی، «تصویر شهر مشهد و حرم مطهر امام رضا(ع) در سفرنامه واضح»، نشریه دانشکده الهیات مشهد، ش 12، 13۵3ش.
- نقدی، رضا، «زادگاه و آرامگاه و آثار شیخ رجب برسی مداح علی7»، از علی آموز اخلاص عمل، به‌کوشش گروه رجال و مفاخر فرهنگی، مرکز خراسان‌شناسی، مشهد، 1378ش.
- نقدی، رضا، «بکتاشیه و آستان قدس رضوی»، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، ش 22، پاییز 1393ش.
)