بررسی تطبیقی دو مفهوم انفاق و نفاق در قرآن کریم

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی مشهد

2 فارغ التحصیل کارشناسی علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

دو مفهوم «نفاق» و «انفاق»، در ماده اصلی اشتراک دارند و این خود نشان‌دهنده‌ ارتباط معنایی آنها می‌باشد. توجه به آیات قرآن نیز بیانگر این ارتباط است. این پژوهش می‌کوشد از رهگذر بررسی تطبیقی این دو مفهوم، به تبیین این ارتباط بپردازد.
پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای و توصیف و تحلیل داده‌های حاصل از آن سامان یافته و به این نتیجه رسیده است که این دو مفهوم با یکدیگر ارتباط تقابلی دارند؛ بدین صورت که نفاق مانع انفاق می‌شود و انفاق هم می‌تواند در ریشه‌ کن کردن صفت نفاق مؤثر باشد؛ چراکه صفاتی مانند بخل و دنیاطلبی در منافق، سبب می‌شود وی وابسته به دنیا شده، دل کندن از مال دنیا برایش سخت شود و از انفاق صرف نظر ‌کند. از طرف دیگر، انفاق موجب کم رنگ شدن حب دنیا و در نتیجه نابودی تدریجی نفاق فرد می‌شود؛ چراکه ویژگی اصلی منافق وابستگی‌اش به دنیاست و انفاق با تخریب این وابستگی، می‌تواند مانع نفاق بشود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Two Concepts of Infāq (Alms-Giving) and Nifāq (Hypocrisy) in the Holy Qur’ān

نویسندگان [English]

  • Elaheh Shahpasand 1
  • Huda Tizabi Mashhadi 2
1 Assistant Professor at University of Science and Education of the Holy Quran, Faculty of Quranic Sciences in Mashhad
2
چکیده [English]

The two concepts of nifāq (alms-giving) and infāq (hypocrisy) are common in their roots, which in themselves show their semantic relation. This relation is also true concerning the verses of the Qur’ān. The writer attempts to explain this relation through a comparative study of these two concepts. With a library-descriptive method and analysis of the data obtained this way, the present research has concluded that these two concepts have contradictory relation to one another; that is to say, hypocrisy prevents alms-giving and the latter can be effective in uprooting the former, as well. That is because such attributes as miserliness and seeking worldly gains in the hypocrite cause him to become attached to the world, make it hard for him to break away from the worldly possessions, and abstain from alms-giving. On the other hand, alms-giving would cause love of this world to diminish and result in the gradual destruction of hypocrisy in the person, since the hypocrite’s main characteristic is his attachment to the world and by destruction of this attachment, alms-giving can prevent hypocrisy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • comparative study
  • hypocrisy
  • hypocrite
  • alms- fiving
  • Sūrat al-unāfiqūn

مراجع

قرآن کریم/ ترجمه مهدی فولادوند.
1. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، مؤسسة التاریخ، بیروت، بی تا.
2. ابن فارس، احمد‏، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، مکتب الاعلام الاسلامی‏، قم، 1۴0۴ق.
3. ابن منظور، محمد، لسان العرب، تحقیق جمال‌الدین میر دامادی، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1۴1۴ق.
۴. بیضاوى، عبد الله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق، محمد عبد الرحمن المرعشلى‏، دار احیاء التراث العربى‏، بیروت، 1۴18ق.
۵. جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، هجرت، قم، بی تا.
۶. حیدری نراقی، علی محمد، اخلاق نراقی، انتشارات مهدی نراقی، قم، 1390ش.
7. خلیل بن احمد، کتاب العین، نشر هجرت‏، چاپ دوم، قم، 1۴09ق .
8. راغب اصفهانى، حسین، مفردات الفاظ قرآن، قم، چاپ دار القلم- الدار الشامیة، بیروت _ دمشق، 1۴12ق.
9. زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، 1۴07ق.
10. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1۴17ق‏.
11. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تحقیق محمد جواد بلاغی، انتشارات ناصرخسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
12. طوسى، محمد بن حسن‏، التبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، دار احیاء التراث العربى‏، بیروت، بی تا.
13. قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1۴12ق.
1۴. قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن‏، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 13۶۴ش.
1۵. گنابادى، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، بیروت، چاپ دوم، 1۴08ق.
1۶. مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 137۴ش.
17. منسوب به امام صادق7، مصباح الشریعة، ترجمه حسن مصطفوی، انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران‏، تهران، 13۶0ش.
18. نراقی، احمد، معراج السعاده، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 1391ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار