مبانی و مؤلفه‏های کار و کارآفرینی در قرآن و روایات

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 مدرّس و عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز لامرد

2 کارشناس حوزه علمیه قم

چکیده

در این نوشتار، ماهیت، معنا و مفهوم کار و کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، ویژگی‏های یک کارآفرین و انواع کارآفرینی اجتماعی در قرآن و روایات به بحث گذارده شده است. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است. عمده‏ترین یافته‌های پژوهش عبارت‏اند از اینکه؛ اولاً  آیات قرآن درباره کار و کوشش در قلمرو حیات به قدری فراوان و متنوع است که با کمال صراحت می توان گفت، اسلام دین کار و کوشش است، به طوری که در آموزه‏های قرآنی و روایی، کار در ردیف عبادت آمده است. ثانیاً خداوند اولین خلاق و نوآور جهان خلقت و مبدع آن است. انسان نیز به عنوان خلیفه الهی، از صفت خلاقیّت برخوردار است. ثالثاً، ریسک‏پذیری منطقی، توفیق‏طلبی و عمل صالح از ویژگی‏های کارآفرین در قرآن بوده و مؤلفه‏هایی مانند صدقه، زکات، نذر و احسان، زمینه‏های کارآفرینی را فراهم می‏آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Principles and Components of Work and Job Creating in the Holy Qur’ān

نویسندگان [English]

  • Mahdi Amiri 1
  • Zohreh Amiri 2
1
2
چکیده [English]

In this article, the concept of work and job creation, innovation, characteristics of a job creator and different types of social job creation in the Qur’ān and traditions are put to discussion. The method used in carrying out this research is of documentation analysis type. The most major findings of the research are as follows: firstly, the Qur’ān’s verses concerning work and struggle in the domain of life are so abundant and various that in the Qur’ānic and narrational teachings, work has been considered as equal to worship. Secondly, God is the first Creator and Innovator of the world of creation. Similarly, as God’s vicegerent, man also enjoys the quality of creativity. Thirdly, logical risk-acceptance, asking God’s favor and pious act are among the characteristics of the job creator in the Qur’ān and such components as charity, alms, vows, and practicing benevolence prepare the ground for job creating.

کلیدواژه‌ها [English]

  • In this article
  • the concept of work and job creation
  • innovation
  • characteristics of a job creator and different types of social job creation in the Qur’ān and traditions are put to discussion. The method used in carrying out this research is of documentation analysis type. The most major findings of the researc
  • the Qur’ān’s verses concerning work and struggle in the domain of life are so abundant and various that in the Qur’ānic and narrational teachings
  • work has been considered as equal to worship. Secondly
  • God is the first Creator and Innovator of the world of creation. Similarly
  • as God’s vicegerent
  • man also enjoys the quality of creativity. Thirdly
  • logical risk-acceptance
  • asking God’s favor and pious act are among the characteristics of the job creator in the Qur’ān and such components as charity
  • alms
  • vows
  • and practicing benevolence prepare the ground for job creating

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، تابان، قم، چاپ چهارم، 1390ش.
  2. نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، شریعت، قم، چاپ دوم، 138۴ش.
  3. نهج الفصاحه، ترجمه ابوالقاسم پاینده، سازمان انتشارات جاویدان، قم، چاپ دوم، 13۶2ش.
  4. آذر مهر، فاطمه، «وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری در قرآن و سنّت»، برگرفته از: سایت دانشنامه موضوعی قرآن، به نشانی: http://maarefquran.org
  5. ابن فارس، احمد بن حسن، معجم مقائیس اللغة، مرکز النشر، مکتب الاعلام الاسلامی، دارالکتب العلمیة، 1۴0۴ق.
  6. ابن شعبه حرّانی،‌حسن بن علی،‌تحف العقول، ترجمه پرویز اتابکی با عنوان ره آورد خرد، تهران، 137۶.
  7. بلوردی، طیبه، زهیر مصطفی، بلوردی، «جلوه کار شایسته در آیات قرآن کریم»، نشریه کوثر، شماره 3۶، 1389ش.
  8. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه محمدعلی انصاری، قمی، دارالکتاب، قم، بی تا.
  9. توسلی، غلام‏عباس، جامعه شناسی کار و شغل، سمت، تهران، 137۵ش.
  10. جعفری، محمد تقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ هفتم، 137۶ش.
  11. حرّ عاملی، محمد بن حسن،  وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسه آل‏البیت:، قم، چاپ دوم، 1۴1۴ق.
  12. خنیفر، حسین، «کارآفرینی در نظام ارزشی اسلام»، پرسمان، ش ۴۶، 138۵ش.
  13. خواجه بمی، محمدحسین، «نوآوری خداوند در قرآن و حدیث»، مشکوة، ش 101، 1387ش.
  14. دیانی دردشتی، اکرم، «قرآن، خلاقیت و نوآوری»، بینات، ش ۶۶، 1389ش.
  15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه حسین خداپرست، دفتر نشر نوید اسلام، قم، 1387ش.
  16. سبحانی، حسن، میثم احقاقی  و اسماعیل نادری، «کارآفرینی از منظر ادیان توحیدی با تأکید بر نظام اقتصادی اسلام،توسعه کارآفرینی، سال پنجم، جلد چهارم، 1391ش.
  17. شعاری نژاد، علی اکبر، فرهنگ علوم رفتاری، امیرکبیر، تهران، 13۶۴ش.
  18. شعبانی، حسن، مهارت های آموزشی وپرورشی، سمت، تهران، چاپ نوزدهم، 1383ش.
  19. فلاح، محمدهادی، کار و تلاش از نگاه اندیشمندان اسلامی، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، تهران، 1389ش.
  20. قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب اسلامی، تهران، چاپ دهم، 137۴ش.
  21. قمی، شیخ عباس، سفینة البحار، انتشارات فراهانی، تهران، 13۶3ش.
  22. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ترجمه سید ابوالحسن موسوی همدانی، انتشارات کتابخانه مسجد ولی عصر7، قم، 13۶۴ش.
  23. محمد بیگی، شاهرخ، «سیمای کار شایسته در گستره آیات الهی»، پیام جاویدان، ش ۶، 138۴ش.
  24. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمة، ترجمه حمید رضا شیخی، انتشارات دارالحدیث، قم، چاپ چهارم، 138۴ش.
  25. مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‏طالب7، 138۴ش.
  26. مهارتی، یعقوب و محمد حسن رستمی، «ویژگی‏های شخصیتی کارآفرینان در آیینه قرآن و کلام معصومان:»، همایش علمی پژوهشی کار و کارآفرینی در فرهنگ رضوی، مشهد مقدس، 1390ش.
  27. نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل‏البیت:، قم، 1۴08ق.
  28. نادعلی، فاطمه، «تشویق به کار و تلاش از منظر قرآن و روایات»، فصلنامه قرآنی، ش ۴1، 1391ش.
  29. هاشمی زنور، سیده ساناز، «قرآن کریم و تربیت انسان خلاق: خلاقیت و نوآوری از دیدگاه قرآن و احادیث»، کوثر، ش 29، 1387ش.
  30. هزارجریبی، جعفر، «کارآفرینی و اخلاق اسلامی»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش ۴7، 1389ش.
  31. -Thomas, A.S, AND Mueller, «S.L, A case for comparative entrepreneurship: assessing the relevance of culture», Journal of International Business studies, Vol. 31. No. 2, 2000.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار